Ασθένειες και παράσιτα του σκόρδου

Προστασία φυτών σκόρδου – Διαχείριση παρασίτων και ασθενειών στο σκόρδο

Σε γενικές γραμμές, το σκόρδο αντιμετωπίζει λίγα προβλήματα λόγω παρασίτων και ασθενειών σε σύγκριση με άλλες καλλιέργειες λαχανικών.

Σημαντικοί εχθροί του σκόρδου

Θρίπες (Thrips tabaci, Frankliniella occidentalis)

Οι θρίπες είναι μικροσκοπικά έντομα (μήκους 0,5-2 mm ή 0,02-0,08 ίντσες) που προσβάλλουν ένα ευρύ φάσμα φυτικών ειδών παγκοσμίως και αποτελούν σημαντικό εχθρό του σκόρδου, προκαλώντας σημαντικές απώλειες στην απόδοση. Η καταστροφική τους δράση μπορεί να είναι είτε άμεση, μυζούν τους χυμούς του φυλλώματος, είτε με τη μετάδοση επικίνδυνων ιών, όπως ο IYSV, στα προσβεβλημένα φυτά. Οι θρίπες βρίσκονται συνήθως στην κάτω πλευρά των φύλλων, προστατευμένα από τον ήλιο, κοντά στο σημείο σύνδεσης με το στέλεχος. Εκτός από την άμεση ανίχνευση του εντόμου, ο παραγωγός μπορεί επίσης να παρατηρήσει κοινά συμπτώματα όπως ο λευκοαργυρός αποχρωματισμός των φύλλων (σε κηλίδες) και η μάρανση των φύλλων και των βολβών. 

Υπάρχουν μέτρα πρόληψης και καταπολέμησης. Ορισμένα χρήσιμα προληπτικά μέτρα είναι τα εξής: 

• Παρακολούθηση του πληθυσμού (Πρέπει να εντατικοποιηθεί κατά τη διάρκεια της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού, όπου οι συνθήκες να είναι ευνοϊκές για το έντομο)
• Παγίδες φερομόνης 
• Απομάκρυνση ζιζανίων και υπολειμμάτων καλλιεργειών (οι θρίπες διαχειμάζουν σε είδη όπως η μηδική, το τριφύλλι και τα σιτηρά μικρού μεγέθους).
• Φυτικά εμπόδια (ορισμένοι αγρότες φυτεύουν 2 σειρές αραβόσιτου ή 1 σειρά αραβόσιτου και 1 σειρά σιταριού γύρω από το χωράφι 30 ημέρες πριν από τη φύτευση του σκόρδου για να λειτουργήσουν ως εμπόδια και να εμποδίσουν τη μετακίνηση των θριπών).

Οι αγρότες μπορούν επίσης να εφαρμόζουν χημικά φυτοφάρμακα, πάντα μετά από διαβούλευση με τοπικό αδειοδοτημένο γεωπόνο (π.χ. Profenofos, Carbosulfan, Malathion, Delegate ή Fipronil). Σε αυτή την περίπτωση, ο ψεκασμός με ένα κατάλληλο προϊόν πρέπει να γίνεται όταν καταμετρηθούν 20-30 ενήλικα άτομα ανά φυτό ή κατά μέσο όρο 1 θρίπας ανά φύλλο (ελέγξτε 50-100 φυτά τυχαία). Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν εντομοκτόνα σαπούνια. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αποφεύγεται η συνεχής και υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων (ιδίως με τον ίδιο τρόπο δράσης), καθώς οι θρίπες μπορούν εύκολα να αναπτύξουν ανθεκτικότητα σε αυτά. 

Νηματώδεις: (Ditylenchus dipsaci, Meloidogyne spp.).

Εάν βρεθούν στον αγρό, ο παραγωγός θα πρέπει να αποφύγει τη φύτευση ειδών Allium, όπως το σκόρδο και το κρεμμύδι, καθώς είναι ευαίσθητα στους νηματώδεις. Αυτό μπορεί να συντελέσει σε σημαντικές απώλειες απόδοσης (σε ακραίες περιπτώσεις, ακόμη και σε αποτυχία της καλλιέργειας). Ευνοούνται από την αυξημένη εδαφική υγρασία, την υγρασία και τις ψυχρές θερμοκρασίες, οι Ditylenchus dipsaci μπορούν να εισέλθουν στα φυτά μέσω τραυματισμών και άλλων ανοιγμάτων (π.χ. στομάτων). Και τα δύο είδη νηματωδών μπορούν να προκαλέσουν χλώρωση των φύλλων, περιορισμένη ανάπτυξη των φυτών και των ριζών, μαρασμό και συρρίκνωση, παραμόρφωση και αποσύνθεση των βολβών. Πιο συγκεκριμένα, ένας μεγάλος πληθυσμός νηματωδών του ριζικού κόμβου μπορεί να μειώσει το μέγεθος των βολβών έως και 50-70%, ενώ στο ριζικό σύστημα παρατηρούνται συνήθως όζοι. Οι νηματώδεις συνήθως “εισάγονται” σε έναν αγρό από μολυσμένες σκελίδες (φυτευτικό υλικό). Η αποφυγή οποιουδήποτε πολλαπλασιαστικού υλικού από ένα μολυσμένο φυτό είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Ενώ κάποια κατάλληλα νηματωδοκτόνα είναι διαθέσιμα στην αγορά, οι παραγωγοί σκόρδου θα πρέπει επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο εφαρμογής καλλιεργητικών πρακτικών καταπολέμησης, όπως το βαθύ όργωμα και ο ηλιασμός του εδάφους κατά τους θερμότερους μήνες του έτους.  

Σημαντικότερες ασθένειες του σκόρδου

Λευκή σήψη -σκληρωτίαση (Sclerotium cepivorus)

Η λευκή σήψη είναι μια μυκητιακή, εδαφογενής ασθένεια που μπορεί να βλάψει τα φυτά σκόρδου καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Η ασθένεια προκαλείται από τον μύκητα Sclerotium cepivorus, ο οποίος επιβιώνει στο έδαφος. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν χλώρωση των φύλλων, μάρανση ακόμα και νέκρωση των φυτών. Συνήθως, ο παραγωγός μπορεί να παρατηρήσει την ανάπτυξη μιας υπόλευκης, όμοιας με βαμβάκι ανάπτυξης στο τμήμα του στελέχους κάτω από το έδαφος, με σκληρώτια (μικρά, στρογγυλά πορτοκαλοκάστανα). Λόγω των ευνοϊκών συνθηκών, ο μύκητας είναι πιο καταστροφικός νωρίς την άνοιξη και το φθινόπωρο. Σε έναν αγρό που έχει προσβληθεί από τον μύκητα, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε ομάδες φυτών (patches) και όχι σε μεμονωμένα φυτά. 

Ο έλεγχος της ασθένειας αρχίζει με κατάλληλα προληπτικά μέτρα. Σε αυτά περιλαμβάνονται η καταπολέμηση των ζιζανίων, η απομάκρυνση των υπολειμμάτων της καλλιέργειας, οι ασφαλείς αποστάσεις μεταξύ των φυτών για καλύτερο αερισμό και η βελτίωση της αποστράγγισης του εδάφους. Η γενική κατάσταση των φυτών (θρεπτικά στοιχεία και επίπεδο νερού, έκθεση στον ήλιο) μπορεί επίσης να ενισχύσει την ανοχή τους. Συνιστάται να αποφύγετε την επανεγκατάσταση καλλιέργειας Allium εάν υπήρχαν συμπτώματα της ασθένειας στο έδαφος τα προηγούμενα χρόνια. Επιπλέον, η αμειψισπορά με καλλιέργειες όπως το μαρούλι, τα καρότα ή οι πατάτες μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική. Kαι αυτό γιατί ο μύκητας μπορεί να επιβιώσει στο έδαφος για πάνω από 10-15 χρόνια με τη μορφή σκληρώτιων στον αγρό. Η ηλιοαπολύμανση θεωρείται σχετικά αποτελεσματικό μέτρο καταπολέμησης. Η χημική επεξεργασία χρησιμοποιείται μόνο εάν το πρόβλημα είναι σοβαρό και πάντα υπό την επίβλεψη γεωπόνου. Τέλος, όλος ο εξοπλισμός πρέπει να απολυμαίνεται κατάλληλα όταν μετακινείται μεταξύ αγρών ή από ένα μολυσμένο σε ένα υγιές τμήμα αγρού για να αποφευχθεί η εξάπλωση της ασθένειας. 

Περονόσπορος (Peronospora destructor)

Ο περονόσπορος είναι μια καταστροφική μυκητολογική ασθένεια που προκαλείται από τον μύκητα Peronospora destructor. Τα υψηλά επίπεδα υγρασίας ευνοούν τη μόλυνση. Ορισμένα κοινά συμπτώματα της ασθένειας περιλαμβάνουν λευκοκίτρινους αποχρωματισμούς των φύλλων (ωοειδείς κηλίδες). Συνήθως, υπό βέλτιστες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας, οι κηλίδες αυτές καλύπτονται από την υπόλευκη, τριχωτή ανάπτυξη του μύκητα. Το παθογόνο μπορεί να επιβιώσει για πολλά χρόνια στο έδαφος με τη μορφή ωοσπόριων. Τα νεαρά φυτά μπορεί να καταστραφούν και να πεθάνουν, ενώ τα παλαιότερα παραμένουν σε λήθαργο. Ομοίως, οι μολυσμένοι βολβοί, τόσο στον αγρό αλλά και στην αποθήκευση, μπορεί να καταστραφούν, να συρρικνωθούν και να σαπίσουν. 

Ο έλεγχος των ασθενειών αρχίζει με κατάλληλα προληπτικά μέτρα. Για να διευκολυνθεί ο αερισμός, σε περιοχές με υψηλά επίπεδα υγρασίας, συνιστάται στους καλλιεργητές να χρησιμοποιούν μεγαλύτερες αποστάσεις φύτευσης και να ευθυγραμμίζουν τις σειρές των φυτών με την κατεύθυνση των επικρατούντων ανέμων. Επιπλέον, θα πρέπει να αποφεύγεται η άρδευση με καταιονισμό. Άλλα προληπτικά μέτρα που αναφέρθηκαν παραπάνω μπορούν επίσης να προστατεύσουν το σκόρδο από την ασθένεια αυτή. Ωστόσο, πολλοί αγρότες εφαρμόζουν μια σειρά τακτικών και προληπτικών ψεκασμών με μυκητοκτόνο.

Σκωρίαση (Puccinia allii) 

Η ασθένεια αυτή ευνοείται από τις ήπιες θερμοκρασίες σε συνδυασμό με παρατεταμένες περιόδους υψηλής υγρασίας και υγρασίας του εδάφους. 

Τα κύρια συμπτώματα της μόλυνσης περιλαμβάνουν το σχηματισμό πορτοκαλί (που μοιάζουν με σκουριά) κηλίδων, κυρίως στην κάτω πλευρά των φύλλων και περιοδικά και στις δύο πλευρές των φύλλων. Πάνω από τις πορτοκαλί κηλίδες, μπορεί να παρατηρήσουμε το σχηματισμό κονιδιοφόρων σπορίων του μύκητα που τελικά γίνονται καφέ-σκούρο. Η διαχείριση της ασθένειας περιλαμβάνει όλα τα μέτρα καταπολέμησης που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Συνήθως, δεν εφαρμόζεται χημική καταπολέμηση. Από την άλλη πλευρά, οι παραγωγοί σκόρδου γνωρίζουν από εμπειρία ότι η έγκαιρη φύτευση και όχι πολύ νωρίς στην εποχή μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης. 

 Ιός του κίτρινου νανισμού του κρεμμυδιού (OYDV)

Οι ιοί μεταδίδονται είτε από μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό είτε από φορείς όπως οι αφίδες και οι θρίπες. Μπορεί να παρατηρήσουμε χλωρωτικές λωρίδες στα φύλλα στα μολυσμένα φυτά και καθυστερημένη ανάπτυξη. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει θεραπεία για τον ιό, τα μόνα μέτρα διαχείρισης είναι προληπτικά και περιλαμβάνουν την επιλογή πολλαπλασιαστικού υλικού χωρίς ασθένειες (σκελίδες), το οποίο αγοράζεται από νόμιμο πωλητή, και τη διαχείριση της καταπολέμησης των αφίδων-θριπών.

Περιεχόμενα

Γενικές πληροφορίες και διατροφική αξία του σκόρδου

Σκόρδο: πληροφορίες για το φυτό και επιλογή της κατάλληλης ποικιλίας

Σκόρδο: πώς να το καλλιεργήσετε στην αυλή σας 

Εμπορική καλλιέργεια σκόρδου– Ένας πλήρης και αναλυτικός καλλιεργητικός οδηγός για το σκόρδο

Φύτευση σκόρδου,  Απαιτήσεις και προετοιμασία εδάφους

Απαιτήσεις σκόρδου σε νερό και συστήματα άρδευσης

Λίπανση σκόρδου

Ασθένειες και παράσιτα του σκόρδου

Διαχείριση ζιζανίων σκόρδου

Απόδοση και αποθήκευση σκόρδου

Χονδρική Αγορά Σκόρδου