Αγροοικολογία: μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση για την πρόληψη νέων πανδημιών

Η πανδημία Covid-19 ξεκίνησε βάσει ενός φυσικού φαινομένου που ονομάζεται «Breaking the Barrier» (Σπάζοντας το φράγμα). Με παρόμοιο τρόπο αναμένεται να προκύψουν και άλλες πανδημίες στο μέλλον.

Πολλοί ιοί που πάντα συμβίωναν σε ισσοροπία με άγρια ζώα στην φύση, φεύγουν πλέον από αυτά τα απόλυτα αρμονικά οικοσυστήματα και κατευθύνονται προς άλλα.

Για τον λόγο αυτό, η «Αγροοικολογία» είναι μια πραγματικά βιώσιμη εναλλακτική λύση για την πρόληψη νέων επιδημιών.

Οι πληθυσμοί των ιών είναι οι μεγαλύτεροι που υπάρχουν στην φύση. Συναντώνται σε όλα τα οικοσυστήματα του πλανήτη. Στην Βραζιλία, ο Αμαζόνιος θεωρείται φυσικός βιότοπος μιας πολύ σημαντικής ομάδας ιών, οι οποίοι πάντα επιβίωναν σε απόλυτη αρμονία με την χλωρίδα και πανίδα της περιοχής, χωρίς προβλήματα μολυσματικής συνύπαρξης.

Πού μεταναστεύουν, όμως, οι ιοί; Μα, φυσικά, στους ανθρώπους!

Οι ιοί, για να επιβιώσουν, μπορούν να προσαρμοστούν γενετικά ώστε να προσβάλλουν τον ανθρώπινο οργανισμό, που λειτουργεί πλέον ως νέος  ξενιστής. Συνεπώς, οι ιοί μολύνουν τους ανθρώπους ολοένα και περισσότερο.

Οι συνέπειες των μολύνσεων είναι η ενδημικότητα και οι επιδημίες, που μπορούν γρήγορα να μετατραπούν σε πανδημίες.

Τέτοια παραδείγματα είναι ο Έμπολα, το AIDS και ο Covid-19.

Αυτό το φυσικό, αλλά τρομακτικό φαινόμενο ονομάζεται «Barrier Breaking».

Οι ιοί μπορούν επίσης να προσβάλουν έντομα, όπως τα κουνούπια, τα οποία στη συνέχεια ως φορείς, αρχίζουν να μεταφέρουν τους μολυσματικούς ιικούς παράγοντες στον άνθρωπο.

Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση της ελονοσίας, του κίτρινου πυρετού και της λεϊσμανίασης. Ανάλογη περίπτωση είναι οι ιοί Zika, Denque και Chikungunya.

Όλα αυτά συμβαίνουν λόγω της αποψίλωσης των δασών, της ρύπανσης των υδάτων, της εφαρμογής μονοκαλλιεργειών, της δημιουργίας εκτεταμένων βοσκοτόπων και άλλων μη βιώσιμων ανθρώπινων τακτικών.

Εγώ, προσωπικά, ορίζω τα παραπάνω φαινόμενα ως «Κοινωνικο-περιβαλλοντική Παραβατικότητα». Φαινόμενα όπως του θερμοκηπίου ή της υπερθέρμανσης του πλανήτη πυροδοτούνται από τέτοιες “παραβατικες” συμπεριφορές.

Η «κοινωνικο-περιβαλλοντική παραβατικότητα» περιλαμβάνει και την οικονομική εκμετάλλευση σπηλαίων, φυσικών βραχωδών ορεινών όγκων κτλ. Στην περίπτωση των σπηλαίων λαμβάνει χώρα ταυτόχρονα και ανεπανόρθωτη αρχαιολογική ζημιά!

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει το εξής τρίγωνο:

← κοινωνικό – περιβαλλοντική παραβατικότητα →

→ υπερθέρμανση του πλανήτη ←→ πανδημίες ←

Για χιλιάδες χρόνια, πολλοί ιοί, που ήταν ελάχιστα γνωστοί ή ακόμα και άγνωστοι στον άνθρωπο, ζούσαν σε τέλεια αρμονία με τα άγρια ζώα των φυσικών βιοτόπων, χωρίς να τους προκαλούν σημαντική βλάβη.

Αυτό είναι αυτό που ονομάζω «Αρμονική Συμβιωτική Συνύπαρξη».

Οι συνεχείς και αυξανόμενες επιθέσεις στο εγγενές περιβάλλον που δημιουργεί ο ανθρώπινος παράγοντας κάνουν τα άγρια ζώα, δηλαδή τους φυσικούς ξενιστές των ιών, με τους οποίους ζούσαν πάντα αρμονικά, να εξαφανιστούν.

Κατά συνέπεια, οι ιοί επιδιώκουν να καταλάβουν νέους ξενιστές με μια γενετική μετάλλαξη, στην φυσική εξέλιξη του είδους, με στόχο την επιβίωσή τους στα νέα ενδιαιτήματα.

Όταν αυτοί οι νέοι ξενιστές είναι κοντά στον άνθρωπο, επαναάμβάνουμε πως υπάρχει η μετάδοση μέσω του φαινομένου “Barier Breaking“.

Το πιο πρόσφατο και δύστυχες παράδειγμα είναι η πανδημία Covid-19, η οποία λόγω των διαδοχικών γενετικών μεταλλάξεων καθιστά δύσκολη την διαχείρισή της.

Πιθανότατα, η φυσική εξέλιξη φρόντισε να επιτρέψει στους ιούς που χρησιμοποιούν ως ξενιστές τις νυχτερίδες, πριν μολύνουν τους ανθρώπους, να έχουν περάσει μια εποχή μεταλλάξεων σε άλλους ξενιστές.

Οι κορονοϊοί είναι παντού και αποτελούν τη δεύτερη κύρια αιτία του κοινού κρυολογήματος, μετά τον ρινοϊό. Μέχρι πρόσφατα, οι ιοί αυτοί σπάνια προκαλούσαν κάποια σοβαρότερη ασθένεια από το κοινό κρυολόγημα στους ανθρώπους.

Η ανθρώπινη παρέμβαση, ειδικά στα φυσικά ενδιαιτήματα των νυχτερίδων, τις αναγκάζει να μεταναστεύσουν σε νέους βιότοπους, γεγονός που αποδεικνύει την σύνδεση της πανδημίας με το περιβαλλοντικό ζήτημα.

Μετά από την πανδημία του Covid-19, μπορεί να έρθουν και άλλες πανδημίες, για τους ίδιους λόγους, ταυτόχρονα με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την υπερθέρμανση του πλανήτη, που με την σειρά τους θα αναζωπυρώσουν την ασθένεια, την πείνα και την δυστυχία στις φτωχότερες χώρες του κόσμου.

Η ανεπάρκεια βασικών τροφίμων θα φτάσει σε καταστροφικά επίπεδα και οι οικονομικές/κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες θα είναι απρόβλεπτες και αναμφίβολα δραματικές και τρομακτικές!

Θα υπάρξει έξαρση της βίας, των πολέμων και των εξεγέρσεων, της διακίνησης όπλων και ναρκωτικών και απόπειρες απελπισμένης μετανάστευσης στις λεγόμενες ανεπτυγμένες χώρες. Η έξοδος και η μετανάστευση μέσω άτακτων πορειών πληθυσμών που λιμοκτονούν θα είναι αναπόφευκτες.

Πρακτικές όπως η κομποστοποίηση, η βιολίπανση και τα βιοπαρασιτοκτόνα, θα μπορούν να ενισχύσουν την παραγωγή τροφίμων οπουδήποτε στον πλανήτη, πολύ γρήγορα, με «σχεδόν μηδενικό κόστος».

Παράλληλα με αυτή την αγροοικολογική παραγωγή τροφίμων, θα υπάρχει περιβαλλοντική προστασία και διατήρηση των οικοσυστημάτων, αποτρέποντας την δημιουργία πιθανών εστιών νέων πανδημιών, για τους λόγους που αναλύθηκαν παραπάνω.

Εκτός από αυτήν την βιώσιμη παραγωγή τροφίμων και διατήρηση του περιβάλλοντος, θα δημιουργούνται συνεχώς θέσεις εργασίας και εισοδήματος στις εμπλεκόμενες κοινότητες, μειώνοντας το φαινόμενο της μετανάστευσης.

Ο ΟΗΕ και ο FAO αναγνωρίζουν αυτή την εναλλακτική λύση ως βιώσιμη. Σε επίσημη ανακοίνωση του IFAD/UNEP/WCMC, κατά τη διάρκεια του «Διεθνούς Έτους Οικογενειακής Γεωργίας» το (2014) αναφέρθηκε το εξής:

Η αύξηση της γεωργικής παραγωγής για την κάλυψη των αυξανόμενων παγκόσμιων αναγκών χρησιμοποιώντας τις επικρατούσες γεωργικές πρακτικές είναι μη βιώσιμη και θα χρειαστεί επειγόντως να αλλάξει.

Με τις κατάλληλες συνθήκες, οι μικροί παραγωγοί μπορούν να βρεθούν στην πρώτη γραμμή αυτού του μετασχηματισμού στην παγκόσμια γεωργία γιατί:

Οι μικροί παραγωγοί αποτελούν ζωτικό μέρος της παγκόσμιας αγροτικής κοινότητας, αλλά συχνά παραβλέπονται.

Οι μικροί παραγωγοί διαχειρίζονται περισσότερο από το 80% των εκτιμώμενων 500 εκατομμυρίων μικρών αγροκτημάτων στον κόσμο και παρέχουν πάνω από το 80% των τροφίμων που καταναλώνονται σε μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου, συμβάλλοντας σημαντικά στην μείωση της φτώχειας και στην διατήρηση της επισιτιστικής ασφάλειας.

Η παραγωγικότητα των μικρών παραγωγών εξαρτάται από την καλή λειτουργία των οικοσυστημάτων. Ως εκ τούτου, τα προστατεύουν και τα συντηρούν.

Ωστόσο, οι αγρότες μικρής κλίμακας ζουν συχνά σε απομακρυσμένες και περιβαλλοντικά ευάλωτες τοποθεσίες και συνήθως αποτελούν μέρος περιθωριοποιημένων και μειονεκτούντων πληθυσμών.

Συμπεράσματα:

1- Οι πανδημίες αποτελούν απόρροια των καταστροφών των οικοσυστημάτων, που προκαλούνται απο ανθρώπινες παρεμβάσεις που αποσκοπούν στο κέρδος. Αυτό κάνει τους ιούς να χάνουν τους ξενιστές τους και, έτσι, τα φυσικά ενδιαιτήματα αναζητούν νέους ξενιστές μέσω γενετικής προσαρμογής.

2 – Ο άνθρωπος αποτελεί τον πιο “διαθέσιμο” ξενιστή.

3- Για την πρόληψη της εμφάνισης νέων ασθενειών, επιδημιών και πανδημιών, η βιώσιμη κοινωνικο-περιβαλλοντική διατήρηση των οικοσυστημάτων είναι θεμελιώδης και απαραίτητη.

4- Η αγροοικολογία και η οικογενειακή γεωργία είναι ασφαλείς τρόποι υποστήριξης αυτού του σκοπού δημόσιας υγείας, επειδή είναι κοινωνικο-περιβαλλοντικά ορθοί και βιώσιμοι.

4.1- Η αγροοικολογία δεν χρησιμοποιεί φυτοφάρμακα. Η αγροοικολογία προτιμά τον βιολογικό έλεγχο των παρασίτων/ασθενειών των καλλιεργειών και, ως εκ τούτου, δεν διαταράσσει τις ισορροπίες των οικοσυστημάτων.

4.2- Η αγροοικολογία υιοθετεί «ολοκληρωμένα γεωργικά συστήματα», όπως η αγροδασοκομία (SAF). Ως εκ τούτου συντηρεί, προστατεύει και δεν καταστρέφει ποτέ δάση, δέντρα και βιότοπους.

Ακολουθεί μια λίστα με ασθένειες και τους τρόπους μετάδοσής τους:

Ασθένειες που μεταδίδονται μέσω του αέρα:

Ασθμα. Ρινίτιδα. Πνευμονία. Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Φυματίωση. Καρκίνος του πνεύμονα. 

Ασθένειες που μεταδίδονται μέσω του εδάφους:

Αγκυλοστομίαση. Ασκαρίαση. Τέτανος. Σποροτρίχωση. Παρακοκκιδιοειδομυκητίαση.

Ασθένειες που μεταδίδονται μέσω του νερού:

Escherichia coli, Χολέρα, Λεπτοσπείρωση, Βακτηριακή δυσεντερία, ηπατίτιδα Α Σχιστοσωμίαση, Τυφοειδής πυρετός, Ασκαρίαση, Ροταϊός, Τοξοπλάσμωση. 

Συμπερασματικά, να θυμάστε πάντα ότι: η προστασία, η φροντίδα και η διατήρηση της φύσης, του περιβάλλοντος, των οικοσυστημάτων, των βιοτόπων και όλης της βιοποικιλότητας συμβάλλει στην ελαχιστοποίηση των πανδημιών.