Πώς η Στάγδην Άρδευση Μπορεί να Υποστηρίξει την Παγκόσμια Επισιτιστική Ασφάλεια

Ο κίνδυνος ανισορροπίας προσφοράς-ζήτησης τροφίμων

Από τη δεκαετία του 1990, η έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη μείωση της πείνας και του υποσιτισμού, πράγμα που αποτελεί ένα από τα ουσιαστικότερα επιτεύγματα της σύγχρονης εποχής. Ωστόσο, αυτή η πρόοδος παραμένει ατελής και ευάλωτη, καθώς αντιμετωπίζουμε μεγάλες δημογραφικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Αν δεν ληφθούν μέτρα, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μην μπορούμε = θρέψουμε τον παγκόσμιο πληθυσμό μέχρι το 2050. Η γεωργική παραγωγή θα πρέπει να αυξηθεί περισσότερο από 50% έως τα μέσα του αιώνα για να ικανοποιήσει την αυξανόμενη ζήτηση τροφίμων, που προκαλείται από την αύξηση του πληθυσμού, τις διατροφικές αλλαγές και τη χρήση βιοκαυσίμων. Ο στόχος αυτός φαίνεται εξαιρετικά δύσκολος, ιδιαίτερα δεδομένης της απειλής που θέτει η κλιματική αλλαγή στην παραγωγική ικανότητα της καλλιέργειας των σιτηρών. Έτσι πρακτικές όπως η στάγδην άρδευση (ή άρδευση με σταγόνες) μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό μετρό για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης με στόχο την αποδοτική χρήση των διαθέσιμων υδάτινων πόρων. 

Η εποχική μεταβλητότητα και οι ακραίες καιρικές συνθήκες διαταράσσουν τους κύκλους παραγωγής

Οι επιστήμονες του μελετούν το κλίμα  προβλέπουν αυξημένη κλιματική μεταβλητότητα, με αλλαγές στα πρότυπα βροχόπτωσης και αυξήσεις στη θερμοκρασία. Η εντεινόμενη συχνότητα και ένταση ξηρασιών και καυσώνων θα καταστήσει την καλλιέργεια δύσκολη σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές. Οι ακανόνιστες βροχοπτώσεις και οι συχνότερες ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως καταιγίδες και πλημμύρες, προκαλούν ζημιές στις καλλιέργειες, απειλώντας τη σταθερότητα της αγροτικής παραγωγής. Οι μακροπρόθεσμες κλιματικές αλλαγές καθιστούν ολόκληρες περιοχές θερμότερες ή ξηρότερες, μειώνοντας τη γεωργική βιωσιμότητα και απαιτούν επενδύσεις από τις κυβερνήσεις.

Η μείωση των αποθεμάτων νερού απειλεί την επισιτιστική ασφάλεια

Η κλιματική αλλαγή προκαλεί ερημοποίηση και εξάντληση των αποθεμάτων υπόγειων υδάτων, επηρεάζοντας την παγκόσμια γεωργία. Η λειψυδρία είναι ήδη εμφανής σε όλες τις ηπείρους, με πάνω από 1,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους να ζουν σε περιοχές με σοβαρή έλλειψη νερού. Δεδομένου ότι η άρδευση είναι κρίσιμη για το 40% της παγκόσμιας καλλιέργειας, η μείωση της πρόσβασης σε νερό αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Οι καλλιέργειες που εξαρτώνται από τις βροχοπτώσεις δεν μπορούν να καλύψουν αυτή την ανάγκη, λόγω της αυξημένης κλιματικής μεταβλητότητας. Χωρίς την αύξηση της παραγωγικότητας των καλλιεργειών ανά μονάδα νερού, η ικανότητα να καλυφθούν τα διατροφικά κενά θα είναι περιορισμένη.

Η επιτακτική ανάγκη εκσυγχρονισμού της άρδευσης

Η κλιματική αλλαγή και η αύξηση του πληθυσμού περιορίζουν την παγκόσμια προσφορά τροφίμων, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για εκσυγχρονισμό της άρδευσης. Η άρδευση με σταγόνες, σε συνδυασμό με αυτόματα συστήματα, αποτελεί την πιο άμεση και αποδοτική λύση. Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει τη βέλτιστη διαχείριση του νερού, μειώνοντας την κατανάλωση και αυξάνοντας τις αποδόσεις. Ωστόσο, η υιοθέτησή της απαιτεί υπέρβαση σημαντικών εμποδίων και περαιτέρω καινοτομία.

Εισαγωγή στη στάγδην άρδευση

Η στάγδην άρδευση διαφέρει από τις παραδοσιακές μεθόδους άρδευσης, καθώς ποτίζει απευθείας στις ρίζες των φυτών μέσω εκτοξευτήρων ή σταλακτών, επιτυγχάνοντας σημαντική εξοικονόμηση νερού. Τα σύγχρονα συστήματα στάγδην άρδευσης έχουν προγραμματιζόμενες ηλεκτροβάνες, αισθητήρες και συστήματα αυτοματισμού, καθιστώντας τα ιδανικά για κάθε τύπο γεωργικής εκμετάλλευσης.

Προέλευση και διάδοση

Η αρχή της υπόγειας άρδευσης έχει αρχαίες ρίζες, αλλά η σύγχρονη στάγδην άρδευση αναπτύχθηκε από Ισραηλινούς ερευνητές τη δεκαετία του 1960, χρησιμοποιώντας πλαστικά εξαρτήματα. Σήμερα, πάνω από 2 εκατομμύρια στρέμματα παγκοσμίως χρησιμοποιούν αυτή την τεχνολογία. Η υιοθέτησή της επικεντρώνεται σε ανεπτυγμένες οικονομίες και αναδυόμενες αγορές, ενώ απλές μορφές της χρησιμοποιούνται σε μικρές εκμεταλλεύσεις σε πολλές χώρες.

Απαράμιλλη εξοικονόμηση νερού και βελτιωμένες αποδόσεις

Το κύριο πλεονέκτημα της στάγδην άρδευσης είναι η εξοικονόμηση νερού κατά 50-70% σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους άρδευσης. Οι καλλιέργειες αξιοποιούν καλύτερα το νερό, μειώνοντας τις απώλειες και ταυτόχρονα αποφεύγεται η ανάπτυξη ζιζανίων. Επιπλέον, οι αποδόσεις των καλλιεργειών μπορούν να αυξηθούν κατά 30-90%, ανάλογα με τις συνθήκες.

Προσαρμοστικότητα σε όλες τις κλίμακες των γεωργικών εκμεταλλεύσεων

Η στάγδην άρδευση μπορεί να προσαρμοστεί σε διαφορετικές κλίμακες γεωργικών εκμεταλλεύσεων, από τα υψηλής τεχνολογίας θερμοκήπια μέχρι τα μικρά αγροτεμάχια. Οι μεγάλες εκμεταλλεύσεις μπορούν να αξιοποιήσουν αυτοματοποιημένες υποδομές με ταυτόχρονη εφαρμογή λιπασμάτων και χρήση τεχνητής νοημοσύνης, ενώ οι μικροί αγρότες μπορούν να χρησιμοποιήσουν βασικά χειροκίνητα συστήματα, βελτιώνοντας την αποδοτικότητα και τα εισοδήματά τους.

Ο κεντρικός ρόλος του αυτοματισμού

Η αυτοματοποίηση είναι κρίσιμη για τη βέλτιστη απόδοση της στάγδην άρδευσης, επιτρέποντας την προσαρμογή της άρδευσης στις ανάγκες κάθε αγροτεμαχίου. Τ αυτοματοποιημένα συστήματα  επιτρέπουν στον χρήστη  την προγραμματισμένη λίπανση, την ανίχνευση προβλημάτων στο χωράφι έγκαιρα και την επέκταση των ζωνών άρδευσης, μεγιστοποιώντας τις αποδόσεις και ελαχιστοποιώντας τη χρήση νερού.

Εμπόδια στην υιοθέτηση της στάγδην άρδευσης

Παρά τα πλεονεκτήματα της στάγδην άρδευσης, η υιοθέτησή της παγκοσμίως παραμένει περιορισμένη. Οι λόγοι περιλαμβάνουν το υψηλό αρχικό κόστος, τους αργούς χρόνους απόσβεσης, την ανεπαρκή ευαισθητοποίηση των αγροτών και την έλλειψη πρόσβασης σε υδάτινους πόρους.

Υπέρβαση των εμποδίων υιοθέτησης

Για να ενισχυθεί η υιοθέτηση της στάγδην άρδευσης, πρέπει να εφαρμοστούν μέτρα όπως η επιδότηση του κόστους για μικρούς αγρότες, η προώθηση καινοτόμων χρηματοδοτικών προγραμμάτων, η ανάπτυξη τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού και η δημιουργία υποστηρικτικών πολιτικών διαχείρισης νερού. Αυτές οι ενέργειες μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας και στη βιωσιμότητα της παγκόσμιας γεωργίας.

Επιδοτήσεις Κόστους και Καινοτόμες Χρηματοδοτήσεις

Για να καταστεί η στάγδην άρδευση προσιτή σε μικροκαλλιεργητές, οι κυβερνήσεις πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη χρηματοδότηση της μετάβασης προς αυτήν την τεχνολογία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω επιδοτήσεων που μειώνουν το κόστος για τον τελικό χρήστη, καθιστώντας τη στάγδην άρδευση οικονομικά βιώσιμη για τους αγρότες.

Η ενσωμάτωση δημοσίων επενδύσεων με δάνεια μικροχρηματοδότησης, που περιλαμβάνουν επιλογές αναβολής της αποπληρωμής, μπορεί επίσης να διευκολύνει την πρόσβαση σε κεφάλαια για μικρούς παραγωγούς. Αυτή η στρατηγική βοηθά τους αγρότες να επενδύσουν σε συστήματα στάγδην άρδευσης χωρίς να επιβαρυνθούν υπερβολικά.

Ανάπτυξη Τοπικών Αλυσίδων Εφοδιασμού

Η ανάπτυξη των τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού είναι εξίσου σημαντική. Η κυβέρνηση πρέπει να εστιάσει στην ενίσχυση των τοπικών κοινοτήτων για την παραγωγή και συντήρηση συστημάτων στάγδην άρδευσης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης που θα προάγουν την τοπική παραγωγή και θα υποστηρίξουν τη συντήρηση των συστημάτων.

Υποστηρικτικά Μέτρα για τη Διαχείριση του Νερού

Για την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων νερού, πρέπει να εφαρμοστούν μέτρα που θέτουν ισχυρούς κοινοτικούς κανονισμούς διαμοιρασμού των υπόγειων υδάτων. Αυτά τα μέτρα θα μειώσουν την αβεβαιότητα σχετικά με την πρόσβαση σε νερό για άρδευση.

Η αναβάθμιση των υποδομών διανομής του νερού, της αποθήκευσης και της πρόσβασης σε αυτό είναι επίσης απαραίτητη για την εξασφάλιση μακροπρόθεσμης επάρκειας. Οι κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν στην αναβάθμιση αυτών των υποδομών για να υποστηρίξουν τη βιωσιμότητα της άρδευσης και να διασφαλίσουν τη συνεχή επάρκεια νερού για γεωργικές χρήσεις.

Συμπεράσματα

Η αναγνώριση των δυνατοτήτων της στάγδην άρδευσης και η δέσμευση για την υπέρβαση των εμποδίων υιοθέτησης μέσω ολοκληρωμένων μέτρων μπορούν να οδηγήσουν τον αγροτικό τομέα σε επαρκή και βιώσιμη παραγωγή τροφίμων. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο λόγω του δημογραφικού προβλήματος και της κλιματικής αλλαγής. Με στοχευμένες παρεμβάσεις, η στάγδην άρδευση μπορεί πράγματι να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη επισιτιστική ασφάλεια παγκοσμίως, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της γεωργικής παραγωγικότητας και στη βιωσιμότητα των υδάτινων πόρων.

References

• Food and Agriculture Organization reports on world hunger, irrigation, and water management: http://www.fao.org/publications
• https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378377417300896
• https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378377417300896
• https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S037837741930945X
• https://www.annualreviews.org/doi/full/10.1146/annurev-resource-100518-094206
• https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0308521X16303754
• https://www.ipcc.ch/srccl/
• https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/gwat.12306
• https://iwaponline.com/ebooks/book/122/Groundwater-Governance-A-Global-Framework-for-Country-Action

Διαβάστε επίσης

Άρδευση- Πώς να βελτιώσετε την αποτελεσματικότητά της

Συστήματα άρδευσης: Ποιον τύπο να διαλέξετε με βάση τις ανάγκες σας;